Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2020

18 κατηγορίες όπλων του Σαολίν Κουνγκ Φου

Παλιό οπλοστάσιο στα πέριξ του ναού Σαολίν (2006)
Ένα ενδιαφέρον κομμάτι των πολεμικών τεχνών σίγουρα αποτελεί η εκμάθηση κάποιου παραδοσιακού όπλου. Κοντάρια κάθε είδους μικρά ή μεγάλα, ξίφη, σπαθιά και μαχαίρια κάθε μεγέθους, βρίσκουμε στις διάφορες παραδόσεις των πολεμικών τεχνών στην ιστορία κάθε πολιτισμού που πέρασε από τη γη.

Σήμερα δεδομένου της εξέλιξης, πρέπει να παραδεχτούμε ότι αφότου τα παραδοσιακά όπλα διαδέχτηκαν τα πυροβόλα όπλα και τα σύγχρονα μέσα μαζικής καταστροφής, κατέστησαν τους αρχαίους τρόπους θα λέγαμε άσκοπους για μια μάχη σώμα με σώμα όπως απαιτούσαν οι παλιοί καιροί.

Ωστόσο η εκμάθηση ενός παραδοσιακού όπλου σε μια πολεμική τέχνη έχει αναμφισβήτητα πολλαπλά οφέλη και είναι μια μεγάλη πρόκληση. Ο ασκούμενος καλείται να επεκτείνει τη δεξιοτεχνία του και να κάνει το όπλο προέκταση του εαυτού του εκφράζοντας τη δύναμή του μέσα από αυτό.

Μια κουλτούρα που χαρακτηρίζεται για τη μεγάλη ποικιλία παραδοσιακών όπλων σίγουρα είναι αυτή της Κίνας που αναμφισβήτητα παραμένει αξεπέραστη και καλοδιατηρημένη ακόμα και στις μέρες μας μέσω των πολεμικών τεχνών του Γου Σου Κουνγκ Φου.

Σε ένα σύγχρονο διαγωνισμό Γου Σου Κουνγκ Φου, εκτός από τις φόρμες με γυμνά χέρια (Ταό Λου) θα παρακολουθήσουμε αθλητές να παρουσιάζουν και μια πληθώρα φορμών με διάφορα παραδοσιακά όπλα, άλλοτε κοντά, άλλοτε μακριά, σκληρά ή μαλακά πολλές φορές περίεργα και εξωτικά αλλά όλα να απαιτούν ιδιαίτερη τεχνική στο χειρισμό τους.

Ας δούμε όμως λίγο το ιστορικό υπόβαθρο της ύπαρξης αυτών των όπλων που στις μέρες μας έμειναν ζωντανά έστω και σαν άθλημα ή ακόμα και θέαμα.

Η Κίνα δοκιμασμένη κι αυτή όπως κάθε άλλο μέρος σε σκληρούς και μακροσκελής πολέμους, ανέδειξε το δικό της οπλοστάσιο με κύρια όπλα το σπαθί - ίσιο ή κυρτό, το δόρυ, το παραδοσιακό τόξο αλλά και το ιδιαίτερα χαρακτηριστικό όπλο της αρχαίας Κίνας που ακόμα και σήμερα είναι σύμβολο δύναμης και εξουσίας - την περίφημη Μεγάλη Σπάθα - "Κουαν Ντάο" του θρυλικού στρατηγού Κουάν Γιού, από όπου πήρε και το όνομά της.

Σύμφωνα με το μύθο, το Κουαν Ντάο εφευρέθηκε από τον διάσημο πολέμαρχο και άριστο γνώστη των πολεμικών τεχνών Κουάν Γιού στις αρχές του 3ου αιώνα μ.Χ. Μάλιστα λέγεται ότι η μορφή και το μέγεθος του ήταν τόσο επιβλητικό που μόνον αυτός μπορούσε το χειριστεί λόγω του σωματότυπου και της μοναδικής δύναμής του. Το όπλο του το ονόμασε "Η Σπάθα της Ημισελίνου και του Πράσινου Δράκου".

Ωστόσο πέρα από τα κλασικά όπλα που χρησιμοποιούνταν στις μάχες προέκυψε και ένα μεγάλο μέρος αυτών που ενώ δεν προορίζονταν για όπλα, η ανάγκη τα μετέτρεψε σε τέτοια, δηλαδή μέσα για την αυτοάμυνα και την προστασία απλών ανθρώπων της υπαίθρου από ληστές και συμμορίες που παλαιότερα ήταν ακόμη πιο δύσκολο να ελεγχθούν.

Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση των μοναχών Σαολίν που λόγω της κουλτούρας και των πεποιθήσεων τους δεν έπρεπε να αφαιρούν σε καμιά περίπτωση τη ζωή αλλά παρά ταύτα, έπρεπε να διασφαλίζουν την ακεραιότητά τους καθώς και να προασπίζουν το απομονωμένο μοναστήρι τους καθώς εκεί φυλάσσονταν τα ιερά κειμήλια και οι γραφές τους.

Έτσι ήταν που απλά κοντάρια, σκαλιστήρια, φτυάρια, μαχαίρια και μαστίγια έγιναν στα χέρια εκπαιδευμένων μοναχών αποτελεσματικά όπλα που έγραψαν ένδοξη ιστορία όχι μόνο στο μοναστήρι των Σαολίν αλλά και σε ολόκληρη την Κίνα.

Χαρακτηριστικό όπλο των μοναχών Σαολίν είναι το κλασικό κοντάρι από μπαμπού που δεν αποχωρίζονταν στιγμή από κοντά τους καθώς τους συνόδευε σε κάθε τους δραστηριότητα.

Στην ιστορία έχει μείνει το "Φλεγόμενο Κοντάρι" του μάγειρα του μοναστηριού Τζιναλούο Ουάνγκ, που ο θρύλος τον θέλει να τρέπει σε φυγή ολόκληρη συμμορία ληστών με το κοντάρι που φρόντιζε τη φωτιά του (Σάο Χούο Κουίν) κατά την περίοδο της δυναστείας Γιουάν (13ο-14ο αιώνα μ.Χ.). Μάλιστα από τότε προς τιμήν του, η επιβλητική φιγούρα του που ονομάστηκε "Κιμνάρα", βρίσκεται σε μορφή τεράστιου αγάλματος ως προστάτης, στην είσοδο κάθε ναού.

Μια ακόμη πιο διάσημη ιστορία είναι η υπεράσπιση του αυτοκράτορα της δυναστείας των Τανγκ, Λι Σι Μιν που στις αρχές του έβδομου αιώνα μ.Χ., μονάχα δεκατρείς κονταροφόροι μοναχοί Σαολίν, έσωσαν τον αυτοκράτορα από ένα ολόκληρο στρατό που ήθελε να τον εκτρέψει. Σε αυτή την ιστορία μάλιστα βασίστηκε η πρώτη ταινία με τον Τσετ Λι "Ο ναός Σαολίν" (1976) η οποία άσκησε μεγάλη επιρροή στο να οικοδομηθεί και πάλι ναός στις μέρες μας.

Αν και η ακριβής λίστα διίσταται με πάνω από 120 είδη όπλων, τα όπλα των Σαολίν, είναι καταγεγραμμένα ως οι "18 κατηγορίες όπλων του ναού Σαολίν" και περιλαμβάνουν εκτός από το κοντάρι που προαναφέραμε, σπαθιά (μικρά μεγάλα, ίσια ή κυρτά σκληρά και μαλακά) σπάθες με κοντάρι όπως το Κουνγκ Ντάο αλλά και το Που Ντάο (παρόμοιο, πιο μικρό που χρησίμευε να κόβει τις οπλές των αλόγων), δόρια (σε διάφορα μεγέθη και είδη λόγχης), μαστίγιο 9 τμημάτων (μεταλλικό με αλυσίδα), μαστίγιο 13 τμημάτων (σε σχοινί με βαρίδι στο τέρμα), μαστίγιο δερμάτινο, σιδηρά σκούπα, βεντάλια, διπλά σφυριά, διπλά τσεκούρια, τόξο, διπλά βέλη (που χρησιμοποιούνταν και αυτόνομα), διπλοί γάντζοι, διπλά μισοφέγγαρα και βέβαια το κατεξοχήν μοναστικό όπλο που έφερε ο ηγούμενος του μοναστηριού, το "Φτυάρι του Ήλιου και της Ημισελήνου" - Φαν Μπιέν Τσαν.

Στο εύλογο ερώτημα που συνήθως γεννάται "γιατί οι μοναχοί να έχουν όπλα" πρέπει να απαντήσουμε ότι όλα τα όντα έχουν δικαίωμα στην αυτοάμυνα και ότι όλα τα όπλα των Σαολίν χρειάζονται επιδεξιότητα για τον χειρισμό τους ακριβώς ώστε να μην μπορούν να προκαλέσουν τυχαία κάποιο κακό. Σύμφωνα πάντα με την αρχή ότι η ζωή είναι πρωτεύοντος σημασίας ο ασκούμενος έπρεπε (και πρέπει) να περάσει σκληρή εκπαίδευση καθώς και να καλλιεργήσει τον χαρακτήρα του πριν τα πάρει στα χέρια του.

Ο δάσκαλος Σι Ντε Γιάνγκ λέει "το Σαολίν Κουνγκ Φου είναι σαν την Διαμαντένια Σούτρα, δεν σου φτάνει μια ζωή να την μάθεις ολόκληρη..." Πραγματικά η ανεξάντλητη ύλη του, που ευτυχώς μεγάλο μέρος διασώζεται μέχρι τις μέρες μας, είναι ένας πραγματικός θησαυρός γνώσης που μόνο οφέλη μπορεί να προσφέρει στο πνεύμα, την ψυχή και το σώμα των ανθρώπων που την ασκούν.


Άρθρο Φεβρουαρίου για τον Πανελλήνιο Οδηγό Πολεμικών Τεχνών
Χρήστος Παναγόπουλος (Γιαν Σαν)