Σάββατο 28 Δεκεμβρίου 2013

Ο ανταγωνισμός

Στις πολεμικές τέχνες διακρίνουμε πολλές φορές τα συστήματα που ασκούνται ως "παραδοσιακά" ή "αγωνιστικά".

Η επιλογή μιας παραδοσιακής πολεμικής τέχνης για άσκηση γίνεται από πολλούς ενδιαφερόμενους που θέλουν να ασκηθούν χωρίς αρχικά να προσβλέπουν σε οποιαδήποτε είδους διάκριση.

Αν και πολλές σχολές ισχυρίζονται ότι κάνουν παραδοσιακό βλέπουμε να έχουν βαθμίδες επιπέδων, ζώνες, αγώνες και όλα τα παρελκόμενα.

Όσον αφορά τις παραδοσιακές πολεμικές τέχνες (Κινέζικες ή Ιαπωνικές) μπορούμε να τις ορίσουμε ως τις τέχνες που ασκούνται όπως στο παρελθόν με σκοπό να προετοιμάσουν το σώμα και το πνεύμα ώστε να στέκεται ακέραιο και ικανό σε δύσκολες περιστάσεις (μάχες σώμα με σώμα ή καταστάσεις υψηλού κινδύνου) και δεν αποσκοπούν στην απόκτηση κάποιου βραβείου ή βαθμού.

Σήμερα το κίνητρο στις περισσότερες σχολές άσκησης πολεμικών τεχνών είναι άλλο, ζώνες μετάλλια, πρωταθλήματα και έντονος ανταγωνισμός μεταξύ των ασκούμενων.

Τα όρια του ασκούμενου περιορίζονται στην κατάκτηση μιας ζώνης, ή στην επικράτηση σε έναν αγώνα έναντι κάποιου αντιπάλου κλπ. Παλαιότερα τα όρια της άσκησής δεν υφίσταντο γιατί πάντα υπήρχε ο κίνδυνος να βρεθεί κάποιος δυνατότερος στην μάχη και το κόστος θα ήταν η ίδια η ζωή. Συνεπώς, βραβεία και εφήμεροι τίτλοι μάλλον θα ήταν ανόητο να επιζητεί και να κατέχει κάποιος.

Ειδικά ο Βουδισμός Ζεν που έχει επηρεάσει τη φιλοσοφία των πολεμικών τεχνών της ανατολής υπαγορεύει την εγκατάλειψη κάθε προσδοκίας που επιβεβαιώνει τη ψευδή αίσθηση του "εγώ" και υποδεικνύει το να βιώνει κάποιος τη στιγμή στο ακέραιο χωρίς περισπασμούς και φαντασιώσεις.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα οι πολεμιστές Σαμουράι στη Ιαπωνία που υιοθέτησαν το Ζεν περισσότερο σαν ανάγκη να ξεφύγουν από την συνεχή πίεση που είχαν στο να χάσουν την ζωή τους από στιγμή σε στιγμή βάσει του σκληρού κώδικα Μπουσίντο και της υπακοής τους προς τον αυτοκράτορα. Έτσι έμαθαν να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους ανιδιοτελώς χωρίς καμία μέριμνα ανταπόδοσης απαλλαγμένοι από το άγχος της αποτυχίας ή της επιβεβαίωσης.

Άλλωστε όσοι ασχολούνται χρόνια με τις πολεμικές τέχνες ξέρουν πολύ καλά ενδόμυχα ότι όλες οι περίτεχνες και καλοδουλεμένες τεχνικές ακόμα και οποιοσδήποτε τίτλος (νταν, χρώμα ζώνης κλπ) απέχουν πολύ από το να εγγυηθούν την αποτελεσματικότητά τους. Η πραγματική εφαρμογή και η ουσία κάθε τεχνικής δοκιμάζεται μόνο στην ετοιμότητα που προσφέρει στο σώμα και στο πνεύμα για κάθε είδους δύσκολη περίσταση.

Ακόμα και οι δάσκαλοι μέχρι και τα μέσα του 20ου αιώνα δεν μετριόνταν στα διπλώματα και στις κατακτήσεις τους αλλά στη δυνατότητα να αποδεικνύουν έμπρακτα τις ικανότητες τους και την μετάδοση αυτών των ικανοτήτων στους μαθητές τους.

Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι η εφεύρεση των αξιολογήσεων είναι ένα δυτικό κατασκεύασμα που έχει την βάση του στην ανταγωνιστικότητα της σημερινής λογικής του να "έχεις" έναντι του να "είσαι".

Έχουμε γαλουχηθεί στο να αξιολογούμαστε από μικρά παιδιά. "Κάτσε καλά για να σου πάρω το παιχνίδι", "διάβασε να πάρεις καλό βαθμό", "πέρνα τις εξετάσεις να σπουδάσεις", "κάνε πωλήσεις να προαχθείς", έχουμε μάθει να δουλεύουμε για να πάρουμε ένα μισθό ή να δουλεύουμε επιπλέον να πάρουμε και το μπόνους κ.ο.κ.

Η κοινωνία πλέον παγκοσμίως είναι δομημένη στην ανταγωνιστικότητα όπου μάλιστα αυτή αποτελεί και το θεμέλιο της λεγόμενης "ανάπτυξης" σήμερα.

Ας δούμε όμως ιστορικά όλη η εξέλιξη του ανθρώπινου πολιτισμού που έχει βασιστεί.

Τι εμπνέει κάποιον να κάνει σωστά τη δουλειά του και να δώσει τον καλύτερό του εαυτό για να πετύχει αυτό που θέλει, ένας αγρότης, ένας τεχνίτης, ή ο επιστήμονας που κοιμάται και ξυπνά σπάζοντας το μυαλό του να βρει ιδέες για το πως να λύσει ένα πρόβλημα;

Πολύ απλά, η Αγάπη για αυτό που κάνει.

Αν κάποιος αγαπάει αυτό που κάνει αφιερώνεται ανιδιοτελώς σε αυτό και δεν κοιτά το ρολόι, ούτε πόσα θα βγάλει γι' αυτό που κάνει, ούτε τι τίτλο θα κερδίσει, ούτε τι κάνει ο άλλος συνάδελφός του δίπλα του.

Μήπως αυτός ο τρόπος σκέψης της απόκτησης ανταμοιβών γέμισε μια κοινωνία ανθρώπους που δρουν με βάση αυτό το σκεπτικό; Μας θυμίζει τίποτα αυτό από τους ανθρώπους που κυβερνούν τον κόσμο σήμερα;

Δυστυχώς η κοντόφθαλμη σκέψη του "να κάνουμε τη δουλειά μας όπως όπως, να αρπάξουμε ότι μπορούμε και να φύγουμε" χαρακτηρίζει τους πολιτικούς μας και είναι ένα βαθύ αίτιο της κρίσης.

Αλλά το σφάλμα δεν εδρεύει μόνο σε αυτούς αλλά και σε κάθε έναν από εμάς.

Όταν επιδιώκουμε κάτι άλλο πέραν από αυτό που κάνουμε κάθε στιγμή απλά ζούμε σε μια συνεχή σύγκρουση σε αυτό που είμαστε και σε αυτό που θα θέλαμε να είμαστε, αυτή η συνεχής πάλη και αγωνία είναι πραγματικά επίπονη.

Αυτό δυστυχώς δεν ισχύει μόνο για υλικά αποκτήματα, αλλά και για πνευματικά.

Παράδειγμα μπορεί κάποιος να κάνει διαλογισμό μόνο και μόνο για να αποκτήσει τη φώτιση...;

Μια χαρακτηριστική Τσαν (Ζεν) ιστορία μας παρουσιάζει γλαφυρά την αντίφαση μιας τέτοιας επιδίωξης.

Ο σεβαστός βουδιστής ηγούμενος Ναν Γιουέ Χουάι Ρανγκ, ένας μεγάλος μαθητής του έκτου Πατριάρχη Χούι Νένγκ, ρώτησε τον μοναχό Μα Ζου Ντάο Γι:
"Γιατί κάνετε διαλογισμό;"
Αυτός απάντησε: "Επειδή θέλω να γίνω ένας Βούδας".
Στη συνέχεια ο Χουάι Ρανγκ πήρε ένα τούβλο και το γυάλιζε μπροστά στο ερημητήριο του Μα Ζου όλη μέρα, κάθε μέρα.
Μια μέρα, ο Μα Ζου τον ρώτησε: "Γιατί γυαλίζετε το τούβλο;"
Ο Χουάι Ρανγκ απάντησε: "Θέλω να το κάνω καθρέφτη."
Ο Μα Ζου ρώτησε, "Πώς μπορείτε να κάνετε έναν καθρέφτη γυαλίζοντας ένα τούβλο;"
Ο Χουάι Ρανγκ είπε: "Αν δεν μπορώ να κάνω έναν καθρέφτη γυαλίζοντας ένα τούβλο, πώς μπορείτε εσείς να γίνετε ένας Βούδας με το να κάθεστε σε διαλογισμό...;"


Κάποιος έχει πει ότι "μια δουλειά που γίνεται σωστά είναι αφιερωμένη στο θεό".

Πραγματικά αν κάποιος κάνει καλή δουλειά η ανταμοιβή του έρχεται σαν δώρο, δεν την επιδιώκει - δεν την επιζητεί. Ο σκοπός είναι να ενωθούμε με την ανώτερη νοημοσύνη του σύμπαντος από όπου πηγάζει η έμπνευση και ανεξάντλητη δημιουργικότητα.

Αυτή η ένωση για να επιτευχθεί πρέπει να δωθούμε ολοκληρωτικά σε αυτό που κάνουμε. Αν το πετύχουμε αυτό, ό,τι κάνουμε μας δίνει χαρά, είναι χρηστικό και βοηθά τους γύρω μας χωρίς να μετρά δόξες και τιμές.

Ένα ζωντανό παράδειγμα είναι τα παιδιά. Ό,τι κάνουν, θέλουν να το χαίρονται πρώτα, αλλιώς τους είναι βαρετό. Επειδή όμως εμείς θέλουμε με το ζόρι να το κάνουν τους τάζουμε ανταμοιβές δηλαδή χρησιμοποιούμε τον εύκολο τρόπος της "δωροδοκίας"...

Αντί να βρούμε ένα τρόπο να  αγαπήσουν αυτό που κάνουν βρίσκουμε τον "βρώμικο και γρήγορο" τρόπο να τα υποχρεώσουμε να το κάνουν. Αυτή είναι η παιδεία σήμερα γι' αυτό ίσως δεν είναι και η ώρα η ανθρωπότητα να πάει μπροστά. (Πάνω σε αυτό το ζήτημα αξίζει να δείτε μια ενδιαφέρον μελέτη για εναλλακτικούς τρόπους εκπαίδευσης εδώ.)

Αν οι παραδοσιακές πολεμικές τέχνες θέλουν να αποσκοπούν στη καλλιέργεια του ανθρώπου όπως διακυβεύουν τουλάχιστον, ας κάνουν την διαφορά και ας κοιτάξουν πιο πέρα από τα "χαρτιά" και τα "επίπεδα" και ας διδάξουν ότι αυτό που κάνουμε πρέπει να το χαιρόμαστε πρώτα.

Έτσι μπορούμε να μιλάμε περισσότερο για μια παραδοσιακή "τέχνη" παρά για "πολεμική" που έχουμε ιδιαίτερα ανάγκη στις μέρες μας.

Λεξιλόγιο
Μπουσίντο 武士道 (Bushidō)
Ναν Γιουέ Χουάι Ρανγκ 南嶽懐譲 (Nán Yuè Huái Ràng, 677–744)
Μα Ζου Ντάο Γι 馬祖道 (Mǎ Zŭ Dào Yī, 709–788)

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

Περί των συστημάτων αξιολόγησης στο Σαολίν Κουνγκ Φου...


Όταν ο Τσουί Γουέι Γου Σουέ  翠微無學 (Cuì Wēi Wú Xué) είχε ερωτηθεί από το μοναχό 雲門文偃 (Yún Mén Wén Yǎn 864-949 μ.Χ.) σχετικά με την έννοια του Βουδισμού που τότε συνηθιζόταν να εκφράζεται με το ερώτημα "γιατί ο Μποντιντάρμα ήρθε από την Δύση;" είπε:
- Περίμενε μέχρι να φύγουν όλοι και θα σου πω...
Λίγη ώρα αργότερα, ο μοναχός τον πλησίασε ξανά και είπε:
- Δεν υπάρχει κανείς εδώ τώρα. Παρακαλώ απαντήστε μου."
Ο Τσουί Γουέι τον οδήγησε στον κήπο όπου υπήρχε ένα άλσος από μπαμπού χωρίς να λέει τίποτα (...)
Παρόλα αυτά ο μαθητής ήταν ακόμα μπερδεμένος, έτσι ο μοναχός Τσουί Γουέι του είπε:
- Να αυτό είναι ένα κοντό μπαμπού ...να αυτό ένα ψηλό μπαμπού! 

Για τους γνώστες της κινεζικής ακολουθεί και ο αυθεντικός διάλογος:

問、如何是西來的的意。
Wèn, rúhé shì xi lái de de yì
翠微曰、待無人即向汝説。
Cuìwēi yuē, dài wúrén jí xiàng rǔ shuō.
師良久曰。
Shī liángjiǔ yuē.
無人也請師説。
Wúrén yě qǐng shī shuō.
翠微下禪床引師入竹園。
Cuìwēi xià chán chuáng yǐn shī rù zhúyuán.
師又曰、無人也請和尚説。
Shī yòu yuē, wúrén yě qǐng héshàng shuō.
翠微指竹曰、遮竿得恁麼長、那竿得恁麼短。
Cuì wéi zhǐ zhú yuē, zhē gān de nèn me zhǎng, nà gān de nèn me duǎn.

Πέμπτη 26 Σεπτεμβρίου 2013

Ελληνες μοναχοί Σαολίν με κινέζικα ονόματα, ρόμπες, χάντρες και ξυρισμένα κεφάλια

Φορώντας ως δάσκαλος τα παραδοσιακά ρούχα των Σαολίν αναρωτιέμαι συχνά - πυκνά, πόσο καλά παίζω το ρόλο μου σαν δάσκαλος που αντιπροσωπεύει μια κουλτούρα και έναν τόσο σεβαστό πολιτισμό που λέγεται Σαολίν...

Σίγουρα το να "μπαίνει στο μεδούλι" του ρόλου που έχει αναλάβει κανείς σε αυτή τη ζωή θα έλεγα ότι είναι ένα ενδιαφέρον θέμα για κουβέντα. Αλήθεια, πόσο υπεύθυνοι και σοβαροί είμαστε όταν αναλαμβάνουμε έναν κοινωνικό ρόλο;

Το όνομα μας, η εμφάνισή μας, το κούρεμά μας, ανήκουν όλα σε αυτό που λέμε "προσωπικότητα".

Η προσωπικότητα είναι μια σύμβαση, ένα προφίλ που έχουμε συμφωνήσει να χρησιμοποιούμε για τη συγκεκριμένη κοινωνία που ζούμε ανάλογα με την ιδιότητα, τα γούστα και το ρόλο μας σε αυτήν που μας χρησιμεύει να επικοινωνούμε με τους συνανθρώπους μας.

Η ιδιότητά μας στην κοινωνία πολλές φορές καθορίζει και την εμφάνιση μας. Ο αστυνομικός πρέπει να φοράει τη στολή του για να καταλαβαίνει κάποιος άλλος εύκολα την ιδιότητα του, ο γιατρός πρέπει να φοράει λευκά για να είναι καθαρός κ.ο.κ. όπως επίσης δεν θα πάμε με μαγιό σε ένα γάμο, ούτε στην θάλασσα με γραβάτα και κουστούμι...

Επιπλέον η εμφάνιση και ειδικά η ενδυμασία έχει μια ιδιαίτερη σημασία όχι μόνο σημειολογικά στην κοινωνία αλλά και στην ιδιαίτερη ψυχολογία ενός ατόμου...

Παράδειγμα κάποιοι που χορεύουν παραδοσιακούς χορούς, είναι διαφορετικό (φαίνονται και νιώθουν) να έχουν τις στολές τους από το να χορεύουν χωρίς αυτές.

Βέβαια γιατί να μην ισχύει το ίδιο για κάποιον που θα ερχόταν από μια άλλη κουλτούρα (τιμή μας θα ήταν) πχ ένας Κινέζος, να μάθει έναν παραδοσιακό ελληνικό χορό, όπου θα έπρεπε να φορέσει φουστανέλα (θα ήταν άκομψο να χόρευε με την κινέζικη ρόμπα) και χάριν ευκολίας να τόν λέμε Γιώργο για να μην τον φωνάζουμε πχ 李连杰 (Liliánjié).  

Θυμάμαι την τελευταία φορά που πήγα στην Κίνα με τους συν-αδελφούς μου (πραγματικό γεγονός) και χρειάστηκε κάποιος από μας να μεταβεί σε νοσοκομείο... Στην είσοδο του νοσοκομείου, μας ζήτησαν όνομα ταυτότητα κλπ. Ευτυχώς που δεν έπρεπε να γράψουν "Χρήστος Παναγόπουλος" και είχαμε ταυτότητα με κινέζικο όνομα (μας έχει δοθεί από τον ίδιο το ναό Σαολίν ως μέλη της κοινότητας τους).

Το να ντύνομαι λοιπόν σα μοναχός Σαολίν, να ξυρίζω το κεφάλι μου και να έχω ένα κινέζικο όνομα είναι αναγκαία "σύμβαση" για να υπάρχω σε αυτό τον κόσμο (εδώ και στην Κίνα) αν θέλω να τιμώ το όνομα "Σαολίν" και να μπορώ να συναναστρέφομαι μαζί με τους επίσημους αντιπροσώπους του.

Άσχετα με τη δουλειά, την υπηρεσία ή το έργο που επιτελεί κάποιος, οφείλει να μπαίνει στο "πετσί" της ιδιότητάς του, να είναι άψογος στον ρόλο που "διαδραματίζει" σε αυτήν την κοινωνία... 

Όμως "τα ράσα δεν κάνουν τον παπά", λέει ο λαός και πράγματι η λαϊκή σοφία δεν πέφτει έξω... 

Φυσικά δεν φτάνει να "παίζουμε" τον ρόλο μας καλά μόνο στην εμφάνιση. Άλλωστε βάσει των αρχών της ανατολικής φιλοσοφίας:" η προσωπικότητα και η εμφάνιση είναι ένας απλός ρόλος καταδικασμένος στην παροδικότητα του χρόνου"...

Το θέμα είναι να αποδεικνύει τι πρεσβεύει κάποιος και έμπρακτα, γιατί αυτό που μένει πέρα από την εξωτερική εμφάνιση είναι οι ψυχικές μας αξίες. 

Όπως ο φαινομενικά άψογος γιατρός στην εμφάνιση και στους τρόπους, παίρνει το φακελάκι και καταντά αθλιότερος από τον κλεφτάκο της γειτονίας, έτσι και ο δάσκαλος που λέει ψέμματα, εκμεταλλεύεται τους μαθητές τους με οποιοδήποτε τρόπο (χρηματικά ή ηθικά) είναι διπλά καταδικαστέος.

Και για να έρθουμε στα δικά μας, θα μιλήσω για το πολύπαθο όνομα που λέγεται "Σαολίν"... Αναρωτιέμαι... οποιοσδήποτε φέρει το όνομα "Σαολίν" στην ταμπέλα του δεν θα έπρεπε να έχει πάει τουλάχιστον μια φορά στο ναό Σαολίν στην Κίνα, όχι να ζητήσει την άδεια, απλά να τον επισκεφτεί να αναζητήσει τον υπεύθυνο εκεί πέρα και να του πει ένα ελάχιστο ευχαριστώ για το ψωμί που τρώει χάρις σε αυτόν;

Πραγματικά είναι τραγικό να δηλώνουν κάποιοι Σαολίν και να μην έχουν πάει να δούνε πως είναι απέξω αυτός ο ναός...

Αλλά ας πάμε και πιο βαθιά και να μιλήσουμε για Έλληνες που έχουν πάει οι οποίοι δηλώνουν "μοναχοί Σαολίν" και να εκμεταλλεύονται όχι μόνο την αγνή αφιέρωση του μαθητή αλλά και τους καταχρούνται εξωφρενικά χρήματα (!).  Αυτό είναι μια διπλή προδοσία του καθήκοντός τους για αυτό που πρεσβεύουν.

Οφείλω να ομολογήσω μετά λύπης από γεγονότα που είμαι μάρτυρας ότι τέτοια φαινόμενα υφίστανται και έχω την ελάχιστη υποχρέωση να τα καταγγείλω προειδοποιώντας τους μαθητές τουλάχιστον αυτούς που ενδιαφέρονται για το Σαολίν, ότι μοναχοί Σαολίν στην Ελλάδα ΔΕΝ υπάρχουν. Μην είστε αφελείς!

Αν υπάρχει κάποιος και τον ξέρετε παρακαλώ να τον ενημερώσετε για να με διαψεύσει.
Οι πραγματικοί μοναχοί Σαολίν και του Τσαν (Zen) είναι ανύπαντροι, χορτοφάγοι που ζουν στα κελιά τους στα μοναστήρια στην Κίνα!

Μην είστε ευκολόπιστοι, ρωτήστε, ψάξτε, διαβάστε πέντε πράγματα για αυτό που θα αφιερώσετε χρόνο και ενέργεια από την πολύτιμη ζωή σας. Το όραμα που αξίζει να ζει ή να πεθαίνει κανείς πρέπει να μπαίνει με καθαρό νου χωρίς αυταπάτες και διαστρεβλώσεις. 
Δύσκολο; Ναι. Αναγκαίο; Απολύτως!

Πολλούς έχει συναρπάσει η "ζωή του μοναχού" - του ανθρώπου που έχει αφιερωθεί με "θρησκευτική ευλάβεια" σε αυτό που κάνει - τους έχει αλλάξει την ζωή ενδεχομένως και σίγουρα είναι ένας παράγοντας που φέρνει τον κόσμο κοντά στο Σαολίν, αλλά κανείς δεν μπορεί να είναι "μοναχός Σαολίν". Αν θέλει να γίνει, αν μη τι άλλο, τουλάχιστον δεν πρέπει να είναι εδώ και να ζει μια κανονική εγκόσμια ζωή...

Εμείς που δεν ζούμε σε ένα μοναστήρι και ασκούμε την τέχνη του ναού Σαολίν μπορούμε να είμαστε μονάχα "κοσμικοί απόστολοι" αυτής της τέχνης και τίποτα παραπάνω. "Μοναχοί" ας είμαστε εσωτερικά και να δουλεύουμε τον εαυτό μας, ...όχι τους άλλους.

Δεν δικαιολογούμαστε να ξέρουμε ότι πλανάται το ψέμα γύρω μας αλλά να μην κάνουμε τίποτα και να περνάει ο καιρός, γιατί έτσι συνηγορούμε και γινόμαστε ένα με αυτό. 

Ας είμαστε απλά σε εγρήγορση και ειλικρινείς με τον εαυτό μας, γλιτώνουμε πραγματικά πολύ χρόνο από τη ζωή μας...





Σάββατο 14 Σεπτεμβρίου 2013

Shaolin vs Wushu!

Παραδοσιακό Σαολίν εναντίον μοντέρνου Γουσού.

Είναι δυνατόν να υφίσταται τέτοια διαμάχη, να συγκρίνει κανείς αυτές τις δύο τέχνες και να αντιμάχεται κάποιος την ύπαρξη της άλλης...;

Αρχικά ας εξετάσουμε τα χαρακτηριστικά της κάθε τέχνης ώστε μετά να δούμε αν μπορεί να τεθεί κάποιου είδους σύγκριση μεταξύ τους.

Το Σαολίν και το Κουνγκ Φου γενικότερα αντιπροσωπεύει τον παραδοσιακό τρόπο άσκησης της πολεμικής τέχνης.

Ο τρόπος αυτός έχει κρατηθεί εδώ και αιώνες από δύο βασικούς παράγοντες...

Πρώτον από τους μοναχούς Σαολίν που φύλαγαν σαν ιερό θησαυρό την τέχνη αυτή, ιστορικά τεκμηριωμένα, όχι μόνο σαν εργαλείο αυτοάμυνας, αλλά και σαν μέσο πνευματικής ανάπτυξης γιατί έτσι τους το επέβαλαν οι θρησκευτικές τους πεποιθήσεις (φιλοσοφία του Τσάν ή Ζεν).

Δεύτερον αυτή η παράδοση αναμφισβήτητα έχει κρατηθεί και από οικογένειες που μετέδιδαν τις τεχνικές τους από πατέρα σε γιο ως "οικογενειακό κειμήλιο". 

Από την άλλη μεριά το Γου Σου  武术 (Wu Shu) που σημαίνει “Πολεμική Τέχνη” ή “Η τέχνη των μαχών”, εμφανίστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και ενώ προήλθε από τα παραδοσιακά στυλ, χάριν της "πολιτιστικής επανάστασης" ο τρόπος που παρουσιαζόταν την εποχή εκείνη, ήταν έτσι ώστε "οι κινεζικές πολεμικές τέχνες να θεωρηθούν ως μέσο για την προώθηση της εθνικής υπερηφάνειας και να οικοδομήσουν ένα ισχυρό έθνος"... 

Έτσι ήταν που ξεγυμνώθηκε η πολεμική τέχνη από την υπαίθρια εξάσκηση του Κουνγκ Φου (τα μοναστήρια και τις αυλές των σπιτιών) και μπήκε στις αποστειρωμένες μοκέτες των πολυτελών αιθουσών του "Γου Σου" με σκοπό καθαρά πλέον την επίδειξη. 

Ταυτόχρονα καθώς τα δυτικά πρότυπα εισέβαλαν όλο και περισσότερο στον Κινεζικό πολιτισμό άρχισαν οι επιδείξεις να γίνονται πρωταθλήματα όπου σιγά σιγά απομάκρυναν την τέχνη αυτή από την παράδοση και από την άσκηση που είχε σαν σκοπό μόνο την αυτοκαλλιέργεια.

Η τέχνη του Γου Σου σήμερα απαιτεί άρτια τεχνική και εξαιρετικά ικανούς αθλητές που οι δεξιότητές στις οποίες διαγωνίζονται μπορούν να συγκριθούν μόνο με το επίπεδο ολυμπιακών αγωνισμάτων. Μάλιστα είναι έντονη η προσπάθεια που καταβάλλεται να συμπεριληφθεί στους επίσημους ολυμπιακούς αγώνες αυτή η αναμφισβήτητα πανέμορφη και απαιτητική τέχνη.

Συνεπώς με τον όρο "Γου Σου" αναφερόμαστε σε ένα άθλημα  καθαρά ανταγωνιστικό και αυτό δεν μπορεί να το αρνηθεί κανείς.

Όμως τι σχέση μπορεί να έχουν ο ανταγωνισμός, τα πρωταθλήματα και τα μετάλλια με την παράδοση;

Ακόμα και τα ιαπωνικά ή κορεάτικα συστήματα (Καράτε, Τάε Κβον Ντο κλπ) χωρίζονται σε δυο ειδών, αγωνιστικά και παραδοσιακά. Τα παραδοσιακά δεν έχουν ζώνες επίπεδα ή άλλες διακρίσεις γιατί πολύ απλά ο ασκούμενος δεν ανταγωνίζεται κανέναν... Στα παραδοσιακά συστήματα ο ασκούμενος δεν μπορεί να έχει ως μέτρο σύγκρισης κανέναν γιατί ο μόνος αντίπαλος είναι ο ίδιος του ο εαυτός. Αμπελοφιλοσοφία για μερικούς, τρόπος ζωής για άλλους, περί ορέξεως όμως εντέλει, μπορεί να γίνεται λόγος... ;

Κάποιοι ισχυρίζονται ότι τα χαρτιά του παραδοσιακού Σαολίν δεν έχουν την κρατική βούλα της Κίνας. Όμως ένας δάσκαλος, όσα κρατικά πτυχία, χαρτιά, μετάλλια και πρωταθλήματα να έχει στο ενεργητικό του, αν παράδειγμα βρίζει τον μαθητή του, αυτή η συμπεριφορά, μπορεί να τον κάνει δάσκαλο με οποιοδήποτε τρόπο;

Τελικά μήπως η παράδοση εκτός από την τέχνη φέρει και κάποιες άλλες αξίες;  Μήπως ο σεβασμός, η ταπεινότητα και η ανιδιοτελής εργασία σε ότι κάνουμε είναι πιο χρήσιμα στην σημερινή κοινωνία που έχει γαλουχηθεί στην επιβράβευση για ό,τι κάνει και όχι να το κάνει για να το ζει και να χαίρεται την παρούσα στιγμή; 

Μήπως ο σκληρός ανταγωνισμός των πρωταθλημάτων, των μεταλλίων και των παρελκόμενων αθέμιτων τεχνικών (αναβολικών κλπ) παράγονται από την αγωνία της επικράτησης και της επιβεβαίωσης; Αυτός δεν είναι ο μάταιος δρόμος της δυτικής σκέψης που έχει δομηθεί στην απληστία του "περισσότερου", του "ανώτερου" και του "καλύτερου";

Και επειδή πολύ κριτική δεχόμαστε όσοι ασκούμαστε στους παραδοσιακούς τρόπους... στο κάτω κάτω, είναι κάποιος άξιος να υποδείξει τι είναι καλό και τι κακό για κάποιον;

Ακόμα χειρότερα, ο χλευασμός η κοροϊδία των επιλογών κάποιου, θυμίζει συμπεριφορά παιδιών του δημοτικού που όταν ζηλεύει το ένα το άλλο προσπαθεί να το απαξιώσει με κάθε τρόπο.

Κάποιος σοφός που το όνομά του δεν θα αναφέρω, λέει, "Καλό είναι ότι μας συμφέρει και κακό ότι δεν μας συμφέρει..."  Το καλό και το κακό είναι υποκειμενικό και σχετικό. Ας πάμε πέρα από το καλό και το κακό και ας διαλέξει ο καθένας το δρόμο του. Ας πάρει μαζί του ό,τι θεωρεί χρήσιμο για το σκοπό που πιστεύει ότι έχει ταχθεί να ζει σε αυτόν τον κόσμο και ας αφήσει τους άλλους να κάνουν το ίδιο.

Οι τέχνες του Γου Σού και του Σαολίν Κουνγκ Φου πραγματικά είναι σαν αδέλφια και δεν πρέπει να τις βλέπει κάποιος ανταγωνιστικά. Ό,τι και να κάνει κανείς για την ανάπτυξή του είναι θεμιτό και πρέπει να το καλωσορίζουμε.

Τετάρτη 4 Σεπτεμβρίου 2013

Η νεότερη ιστορία του Σαολίν...

Σι Ντε Τσαν 释德禅
(Shi De Chan, 1907-1993)
Στα τέλη της δεκαετίας του 70' η τηλεοπτική σειρά με τον Ντέιβιντ Καραντάιν, "Κουνγκ Φου", που προβλήθηκε σε Αμερική και Ευρώπη έμελλε να διαμορφώσει στην καρδιά και στο μυαλό πολλών ανθρώπων το "ιδανικό" του μοναχού Σαολίν...

Η σειρά όσο αφορά το σενάριο, ήταν πραγματικά αξιόλογη και προσέγγιζε με μοναδικό σεβασμό τη σοφία του Σαολίν. Βέβαια δεν έλειπε και η υπερβολή προσαρμοσμένη στα αμερικανικά δεδομένα για την απαραίτητη αύξηση της τηλεθέασης.

Παρά τα μυθικά - μη υπαρκτά στοιχεία της ιστορίας, όσοι είδαν τη σειρά, στην άκρη του μυαλού τους έμεινε ένα κρυφό ιδανικό, ένα εσώτερο δέος για την τέχνη του Σαολίν Κουνγκ Φου.

Από τότε πολλά άρθρα στο διαδίκτυο έπλασαν ιστορίες με μπόλικη φαντασία (μυήσεις και δοκιμασίες που έπρεπε να υποστούν για να να γίνουν μοναχοί ) που φυσικά δεν υπάρχουν ούτε υπήρξαν ποτέ για την εκμάθηση αυτής της τέχνης. Έτσι σιγά σιγά τυλίχτηκε ένα "μυστήριο" και απλώθηκε ένας μύθος που έκανε το Σαολίν μυστικό και απρόσιτο στο ευρύ κοινό.

Στην Κίνα την αντίστοιχη επιρροή που άσκησε και γοήτευσε τους ίδιους τους Κινέζους για το Σαολίν ήταν η διάσημη κινηματογραφική ταινία με τον Τζετ Λι "Ο ναός Σαολίν" που προβλήθηκε στα τέλη του 80' και εξιστορούσε τον ηρωισμό των 13 μοναχών που έσωσαν τον αυτοκράτορα Λι Σι Μινγκ από έναν εχθρό του.

Η ταινία μέσω αυτής της ιστορίας, πρόβαλε την εθνική τέχνη της χώρας, το Γου Σου και προσέγγιζε την ιστορική τέχνη των Σαολίν με περισσότερο ρεαλισμό. Αυτό ήταν που ενέπνευσε δεκάδες Κινέζους να αναζητήσουν και να εισέλθουν ως δόκιμοι στο μοναστήρι των Σαολίν που από τις αρχές του 80' άρχισε να αναστιλώνεται από μερικούς μετρημένους στα δάχτυλα πραγματικούς ζηλωτές γηραιούς μοναχούς που είχαν απομείνει από την τελευταία καταστροφή του ναού Σαολίν το 1928.

Στον ιστότοπο http://σαολιν.gr/ πριν από καιρό, μετέφρασα και δημοσίευσα το άρθρο "Αυθεντικοί και ψεύτικοι μοναχοί Σαολίν" που ο διάσημος Σαολίν δάσκαλος, Σι Ντε Τσένγκ σε μια συνέντευξή του στο Kung Fu Magazine, αναλύει και αποσαφηνίζει πολλά πράγματα για την πορεία του Σαολίν μετά την πολιτιστική επανάσταση στην Κίνα όπως τα έζησε ο ίδιος.

Έτσι ήταν που τα πράγματα άρχισαν να παίρνουν τον δρόμο τους. Πολλοί από αυτούς τους πρώτους μαθητές, όπως ο Σι Ντε Γιάνγκ Σι Χάνγκ Τζουίν, ο Σι Ντε Τσένγκ κ.α. έγιναν διάσημοι δάσκαλοι παγκοσμίως και άνοιξαν διαπρεπείς σχολές. Έτσι άρχισε και η αξιοποίηση του ονόματός του Σαολίν τόσο από κάποιους εναπομείναντες γνώστες αυτής της αρχαίας τέχνης όσο και από το ίδιο το κινεζικό κράτος που αναγνώρισε το "πλούσιο" και ιδιαίτερα κερδοφόρο μέλλον του.

Αργότερα στην δεκαετία του 90' και στις αρχές της νέας χιλιετίας η ανάπτυξη του Σαολίν πήρε άλλη τροπή όταν κίνησε το ενδιαφέρον διαφόρων επιστημονικών και εκπαιδευτικών ιδρυμάτων όπως του National Geographic και του History Channel που παρουσίασαν την τέχνη και τον πολιτισμό του Σαολίν Κουνγκ Φου όπως ακριβώς είχε πάρει μορφή πλέον μέσα από τα σχολεία που είχαν δημιουργήσει οι πρώτοι διδάξαντες.

Χαρακτηριστικά το ντοκιμαντέρ του N.G. "Myths & Logic of Shaolin Kung Fu" παρουσίασε δυο ολοκληρωμένα σχολεία στα πρότυπα της ολοήμερης άσκησης σε μοναστήρια. Το ντοκιμαντέρ γυρίστηκε στα περίχωρα του ναού Σαολίν καθώς και του γειτονικού του επίσης ιστορικού μοναστηριού Φα Ουάνγκ και έκανε το άπιαστο όνειρο πραγματικότητα.

Αυτόματα ενέπνευσε πολλούς που είχαν απωθημένο στην άκρη του μυαλού τους ότι αυτή η τέχνη υπάρχει και διδάσκεται εκεί στην περιοχή από όπου ξεκίνησε... Έκτοτε πολλοί δυτικοί άρχισαν να ταξιδεύουν στην Κίνα για να πάρουν αυτήν τη γνώση κατευθείαν από τους συνεχιστές αυτής της παραδοσιακής πολεμικής τέχνης.

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια ο ναός Σαολίν έχει κάνει μια στροφή στο να ξεφύγει από τη "σκληρή" εικόνα του φορέα της πολεμικής τέχνης που εμπεριέχει αν μη τι άλλο την έννοια της βίας και προσπαθεί να ανακτήσει ένα άλλο πολύτιμο κομμάτι της πολιτιστική του κληρονομιάς, αυτό του λεγόμενου "Ζεν"...

Από τις αρχές της δεκαετίας του 70' όλο και περισσότερος κόσμος αγκαλιάζει τις ανατολίτικες φιλοσοφίες, ανάμεσά τους φέρει εξέχουσα θέση το ιαπωνικό Ζεν. Αυτό που λίγοι ίσως γνώριζαν είναι ότι το Ζεν ιστορικά προήλθε από το Βουδιστικό "Τσαν", το οποίο ιδρύθηκε στον ίδιο το ναό Σαολίν από τον Ινδό πατριάρχη Μποντιντάρμα.

Σήμερα είναι η εποχή που αυτοί που πρωτοταξίδεψαν στην Κίνα, έχουν κάνει με τη σειρά τους σχολές σε διάφορες χώρες στη Δύση και επιχειρούν στο να μεταδώσουν τον πολιτισμό και την φιλοσοφία των Σαολίν.

Επιπλέον όμως από την πολεμική τέχνη, οι δάσκαλοι αυτοί είναι επιφορτισμένοι του να είναι φορείς και του φιλοσοφικού υπόβαθρου της τέχνης αυτής που είναι το "Τσαν" (Ζεν).

Το ερώτημα είναι αν αρκεί κάποιος να κάνει μερικές όμορφες κινητικές φιγούρες, να έχει ξυρισμένο κεφάλι, να φοράει μοναστικά ρούχα Σαολίν και να έχει κομπολόγια στο χέρι του για να αντιπροσωπεύει το Σαολίν... Αξίζει να το δούμε λίγο πιο σοβαρά.

Η πολιτιστική αξία του Σαολίν είναι αναμφισβήτητα τεράστια. Αλλά και το βάρος να την κάνουμε ένα χρήσιμο εργαλείο για την ανθρωπότητα είναι εξίσου μεγάλο.

Οι δάσκαλοι που το αντιπροσωπεύουν ανατολίτες ή δυτικοί φέρουν ευθύνη γι'αυτό. Το ιδανικό του μοναχού Σαολίν πλέον έχει έρθει ώρα να αποκαλύψει την πραγματική του αξία, ώστε να βοηθήσει να επαναπροσδιορίσουμε το βαθύτερο είναι μας, να επανεκτιμήσουμε τις χαμένες βασικές αξίες της ζωής όπως ο αλτρουισμός, η ταπεινότητα και η απλότητα.

Ας αφήσουμε το μήνυμα υπέρβασης που θέλει να μας "περάσει" να μας ωφελήσει πρακτικά, σαν τρόπο ζωής, στην απλή καθημερινότητα που μας αποκαλύπτει και μας φέρνει αντιμέτωπους με τον πλέον δυσκολότερο αντίπαλο ...τον εαυτό μας.


Κυριακή 1 Σεπτεμβρίου 2013

Σχετικά με τον παρόν blog...

Με αφορμή την πληθώρα πληροφοριών που κυκλοφορούν στο διαδίκτυο σχετικά με το Σαολίν Κουνγκ Φου θα ήθελα να αφιερώσω αυτό το blog στον ειλικρινή αναζητητή που ψάχνει να βρει ένα "χάρτη" που θα τον βοηθήσει να χαράξει τη δική του πορεία.

Θέλω να καταθέσω την προσωπική μου εμπειρία για το συγκεκριμένο θέμα για το λόγο ότι κάθε χρόνο επισκέπτομαι και διαμένω για εκπαίδευση τόσο στο ναό Σαολίν (όσο και σε γειτονικά μοναστήρια ή σχολές πολεμικών τεχνών) ώστε να έχω ιδία άποψη για την τέχνη που ασκώ και ασχολούμαι για πάνω από 10 χρόνια.

Σε αυτό το blog θα επισημαίνω κάποια θέματα που αφορούν την τέχνη του Σαολίν. Ιδιαίτερα θα αναφερθώ ως δάσκαλος σε θέματα πρακτικά που αφορούν την τέχνη του Σαολίν καθώς και στο πως βλέπω προσωπικά ότι μπορεί αυτή η τέχνη να βοηθήσει κάποιον για την προσωπική του ανάπτυξη.

Θα ήθελα να επισημάνω ότι δεν επιζητώ την αντιπαράθεση με κανέναν γιατί ο καθένας είναι υπεύθυνος για τις πράξεις του, ωστόσο πιστεύω ότι κάθε πληροφορία που παρατίθεται μπορεί να χρησιμεύσει για να ρίξει λίγο παραπάνω φως στο παρεξηγημένο και "μυθικό" μονοπάτι της τέχνης αυτής, έτσι λοιπόν ο "ο νοών νοείτο...".

Η υπερβολή και η μυθοπλασία είναι παράγωγα της έπαρσης.Τα πράγματα είναι απλά και πρέπει να τα λέμε με το όνομά τους. Κοιτώντας κάποιος την αλήθεια κατάματα κερδίζει χρόνο στην ζωή του και ταλαιπωρείται λιγότερο.

Από την άλλη μεριά, το καλό και το κακό, όπως και το σωστό και το λάθος είναι σχετικά για το δρόμο κάθε ανθρώπου. Οπότε αν κάποιοι δεν συμφωνούν με τα αναφερθέντα αυτού του ιστότοπου, μπορούν να συνεχίσουν να κάνουν αυτό που θεωρούν σωστό γιατί τέλος τέλος ...αυτό είναι και το σωστό για τους ίδιους .

Τέλος οι απόψεις που παραθέτω είναι εντελώς προσωπικές εκτιμήσεις και δεν αποτελούν απαραίτητα κοινή γραμμή των σχολών Παραδοσιακού Σαολίν Κουνγκ Φου "Πηγή του Νεαρού Δάσους" ή οποιασδήποτε άλλης σχολής σχετικής με το Κουνγκ Φου στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό.

Με εκτίμηση και σεβασμό για το Σαολίν το οποίο διδάσκω και είμαι αφιερωμένος ολοκληρωτικά.

Christos Panagopoulos (Yan Shan)